Η επιτυχία της αφηγηματικής προσέγγισης είναι έκδηλη πρωτίστως στο πεδίο των ανθρωπιστικών επιστημών, μια εξέλιξη την οποία βάφτισαν από το 1995 «the narrativist turn», αφηγηματική στροφή, και η οποία δεν άργησε να επεκταθεί στις κοινωνικές επιστήμες…
..
Έτσι, το storytelling μπόρεσε να εμφανιστεί ως μια τεχνική επικοινωνίας, ελέγχου και εξουσίας. Πράγματι, στα μέσα της δεκαετίας του 1990, η αφηγηματική στροφή που παρατηρείται στις κοινωνικές επιστήμες συμπίπτει με την εκρηκτική ανάπτυξη του διαδικτύου και τις προόδους των νέων τεχνικών πληροφόρησης κι επικοινωνίας, που 1 δημιουργούν τις προϋποθέσεις της «αναγέννησης του storytelling» και Ι του επιτρέπουν να διαδοθεί τόσο γρήγορα..
Αν θέλετε να οδηγήσετε σε αίσιο πέρας μια εμπορική διαπραγμάτευση ή να επιβάλετε την υπογραφή μιας συνθήκης ειρήνης μεταξύ αντίπαλων μερών, να λανσάρετε ένα νέο προϊόν ή να κάνετε μια ομάδα εργασίας να δεχτεί μια σημαντική αλλαγή (συμπεριλαμβανομένων και των απολύσεων), να παραγάγετε ένα «σοβαρό» βιντεοπαιχνίδι ή να θεραπεύσετε τα μεταπολεμικά ψυχικά τραύματα των GI's, το storytelling θεωρείται πανάκεια.
Χρησιμοποιείται από τους παιδαγωγούς ως τεχνική διδασκαλίας και από τους ψυχολόγους ως μέσο θεραπείας των ψυχικών τραυμάτων.
Αποτελεί απάντηση στην κρίση νοήματος στις οργανώσεις και εργαλείο προπαγάνδας, ένα μηχανισμό κατάδυσης σε εικονικό περιβάλλον κι ένα όργανο διαμόρφωσης της εικόνας των ατόμων, μια τεχνική παρουσίασης της πληροφορίας κι ένα φοβερό όπλο αποπληροφόρησης...
Η αλματώδης ανάπτυξη του storytelling μοιάζει, πράγματι, με πύρρεια νίκη, που επιτεύχθηκε με τίμημα τον εκχυδαϊσμό της ίδιας της έννοιας «αφήγηση» και τη συντηρούμενη σύγχυση ανάμεσα σε μια πραγματική αφήγηση (narrative) και μια απλή διήγηση ανεκδότων (stories)12, ανάμεσα σε μια μαρτυρία και μια μυθοπλαστική αφήγηση, μια αυθόρμητη αφήγηση (προφορική ή γραπτή) και μια έκθεση δράσης.
Οι εργαλειοποιημένες χρήσεις της αφήγησης στα πλαίσια της διαχείρισης ή του ελέγχου καταλήγουν έτσι να καταργήσουν τη φανταστική σύμβαση (που επιτρέπει τη διάκριση της πραγματικότητας από το μύθο και την άρση της δυσπιστίας του αναγνώστη, όσο διαρκεί μια αφήγηση), επιβάλλοντας σε «αναγνώστες» που μετατρέπονται έτσι σε πειραματόζωα, αυτό που το μάνατζμεντ αποκαλεί «αποτυπωμένες εμπειρίες», ήτοι συμπεριφορές που υπακούνε σε πειραματικούς κανόνες.
..
Έτσι, το storytelling μπόρεσε να εμφανιστεί ως μια τεχνική επικοινωνίας, ελέγχου και εξουσίας. Πράγματι, στα μέσα της δεκαετίας του 1990, η αφηγηματική στροφή που παρατηρείται στις κοινωνικές επιστήμες συμπίπτει με την εκρηκτική ανάπτυξη του διαδικτύου και τις προόδους των νέων τεχνικών πληροφόρησης κι επικοινωνίας, που 1 δημιουργούν τις προϋποθέσεις της «αναγέννησης του storytelling» και Ι του επιτρέπουν να διαδοθεί τόσο γρήγορα..
Αν θέλετε να οδηγήσετε σε αίσιο πέρας μια εμπορική διαπραγμάτευση ή να επιβάλετε την υπογραφή μιας συνθήκης ειρήνης μεταξύ αντίπαλων μερών, να λανσάρετε ένα νέο προϊόν ή να κάνετε μια ομάδα εργασίας να δεχτεί μια σημαντική αλλαγή (συμπεριλαμβανομένων και των απολύσεων), να παραγάγετε ένα «σοβαρό» βιντεοπαιχνίδι ή να θεραπεύσετε τα μεταπολεμικά ψυχικά τραύματα των GI's, το storytelling θεωρείται πανάκεια.
Χρησιμοποιείται από τους παιδαγωγούς ως τεχνική διδασκαλίας και από τους ψυχολόγους ως μέσο θεραπείας των ψυχικών τραυμάτων.
Αποτελεί απάντηση στην κρίση νοήματος στις οργανώσεις και εργαλείο προπαγάνδας, ένα μηχανισμό κατάδυσης σε εικονικό περιβάλλον κι ένα όργανο διαμόρφωσης της εικόνας των ατόμων, μια τεχνική παρουσίασης της πληροφορίας κι ένα φοβερό όπλο αποπληροφόρησης...
Η αλματώδης ανάπτυξη του storytelling μοιάζει, πράγματι, με πύρρεια νίκη, που επιτεύχθηκε με τίμημα τον εκχυδαϊσμό της ίδιας της έννοιας «αφήγηση» και τη συντηρούμενη σύγχυση ανάμεσα σε μια πραγματική αφήγηση (narrative) και μια απλή διήγηση ανεκδότων (stories)12, ανάμεσα σε μια μαρτυρία και μια μυθοπλαστική αφήγηση, μια αυθόρμητη αφήγηση (προφορική ή γραπτή) και μια έκθεση δράσης.
Οι εργαλειοποιημένες χρήσεις της αφήγησης στα πλαίσια της διαχείρισης ή του ελέγχου καταλήγουν έτσι να καταργήσουν τη φανταστική σύμβαση (που επιτρέπει τη διάκριση της πραγματικότητας από το μύθο και την άρση της δυσπιστίας του αναγνώστη, όσο διαρκεί μια αφήγηση), επιβάλλοντας σε «αναγνώστες» που μετατρέπονται έτσι σε πειραματόζωα, αυτό που το μάνατζμεντ αποκαλεί «αποτυπωμένες εμπειρίες», ήτοι συμπεριφορές που υπακούνε σε πειραματικούς κανόνες.
Christian Salmon, Storytelling. Η μηχανή που κατασκευάζει ιστορίες και χειραγωγεί τα πνεύματα
Τίτλος πρωτοτύπου: Storytelling. La machine afabriquer des histoires et aformater les esprits
Editions La Decouverte, Paris, 2007., Για την ελληνική γλώσσα, ΠΟΛΥΤΡΟΠΟΝ Α.Ε., 2008
Τίτλος πρωτοτύπου: Storytelling. La machine afabriquer des histoires et aformater les esprits
Editions La Decouverte, Paris, 2007., Για την ελληνική γλώσσα, ΠΟΛΥΤΡΟΠΟΝ Α.Ε., 2008
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου