ΚΟΨΙΝΗ - Ο κάθε ανώνυμος πολίτης μπορεί να ασκεί δημοσιογραφία μέσω του Διαδικτύου.

Αποκαλύψεις και «αποκαλύψεις»

Tης Χριστινας Κοψινη

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 27-07-2010

Η ψυχρή δολοφονία του Σ. Γκιόλια δεν προκάλεσε μόνο ερωτήματα για τους πραγματικούς δράστες, τα κίνητρα και την επιλογή του θύματος. Αιφνιδίως άνοιξε και τη συζήτηση για τις δύο τάσεις στο εσωτερικό μιας δημοσιογραφίας, που θέλει να λέγεται αποκαλυπτική. Διότι υπάρχει η αποκαλυπτική δημοσιογραφία, αλλά υπάρχει και η εμπορεύσιμη.

• Η πρώτη είναι ερευνητική και τεκμηριωμένη. Τα βάζει με την εξουσία ενισχύοντας τη γενική καχυποψία της κοινής γνώμης με πληροφόρηση, στοιχεία και επιχειρήματα.
  
• Η δεύτερη υποτίθεται ότι κάνει αποκαλυπτική δημοσιογραφία, ενισχύοντας τη γενική καχυποψία με εικόνες από την κλειδαρότρυπα.Ποινικοποιεί την προσωπική και οικονομική ζωή.
  

Η πρώτη είναι μια αποκαλυπτική δημοσιογραφία που ασκεί κοινωνική υπηρεσία. Βασανίζει τα στοιχεία της για να φτάσει στην αλήθεια και παραμένει ακόμη οραματική. Η άλλη είναι κατ’ όνομα αποκαλυπτική, χωρίς κοινωνική χρησιμότητα. Η αλήθεια αυτής της δεύτερης «αποκαλυπτικής» δημοσιογραφίας θυσιάζεται εύκολα για μια κερδοφόρα συναλλαγή. Oλη η ιστορία του κίτρινου Tύπου είναι η ιστορία κατασκευής μιας «αποκάλυψης». Ακόμη και το ξεχασμένο DVD του Ζαχόπουλου δικαιολογήθηκε από τους κομιστές στο όνομα της... αποκάλυψης. Μια αποκάλυψη που μπορεί ανά πάσα στιγμή να διαπομπεύσει κάθε δημόσιο πρόσωπο, αφού εξ ορισμού το θεωρεί βρώμικο...

Αυτό το είδος της δεύτερης, της κίτρινης δημοσιογραφίας, ψάχνει τα στοιχεία της στα σκουπίδια. Λειτουργεί διασπείροντας φήμες και αξιοποιεί στο έπακρον τα αντανακλαστικά του λαϊκισμού. Και όποιος μείνει για καιρό στο κάδρο της χάνεται σε γκρίζες ζώνες. Δεν είναι λίγοι εκείνοι οι δημοσιογράφοι που άλλοτε από αφέλεια, άλλοτε από προσωπική μανία ή με τη δίψα διαρκούς αυτοεπιβεβαίωσης, ίσως κι από ένα σύνδρομο Σέρλοκ Χολμς, βρέθηκαν παγιδευμένοι σε ιστούς. Κάποιοι διασώθηκαν. Oσοι παραμυθιάστηκαν ότι για πολύ καιρό θα κατορθώνουν να απομυζούν τις εξουσίες με αυτόν τον μη δημοσιογραφικό τρόπο εγκλωβίστηκαν.

Aλλά όλα αυτά, εν τέλει, είναι τόσο παλιά, όσο και η δημοσιογραφία. Η μόνη διαφορά σήμερα βρίσκεται στην ποσότητα και στην ταχύτητα. Πολλοί δημοσιογράφοι, πολλά σκάνδαλα που δημιουργούν τη βάση εκβιασμών, πολλές ευκαιρίες ανέξοδης και άμεσης δημοσιότητας μέσω του Διαδικτύου, αλλά και πολύ περισσότερα δίκτυα παρα-μηχανισμών και παρα-υπηρεσιών, που δύσκολα μπορείς πια να ξεδιαλύνεις πού αρχίζει και πού τελειώνει ο ρόλος τους.

Oρια στον Τύπο δεν γίνεται να τεθούν. Ο κάθε ανώνυμος πολίτης μπορεί να ασκεί δημοσιογραφία μέσω του Διαδικτύου. Συχνά πολύ καλύτερα από τους επαγγελματίες.

Το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να δυναμώσουμε την άλλη, την αποκαλυπτική δημοσιογραφία. Oσο πιο αληθινή είναι αυτή, τόσο πιο εμφανές γίνεται το ψέμα της άλλης.