ΚΑΡΕΛΙΑΣ: «νέα» δημοσιογραφία, κουβαλώντας πολλές παθογένειες, αλλά και φέρνοντας ορισμένα νέα στοιχεία.

κουβαλώντας πολλές παθογένειες, αλλά και φέρνοντας ορισμένα νέα στοιχεία.

«Νέα» τρομοκρατία, «νέα» δημοσιογραφία, παλιές (μη) απαντήσεις

Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΚΑΡΕΛΙΑ

Πάντα, ύστερα από ένα δολοφονικό χτύπημα με τέτοια χαρακτηριστικά, παθαίνουμε(;) «σοκ».

Μας φαίνεται «ανεξήγητο», «ύποπτο», «περίεργο». Αλλά την επομένη αυτό αλλάζει, καθώς ανακαλύπτουμε ότι το χτύπημα περίπου είχε «προαναγγελθεί» από μια προκήρυξη. Μόνο που τότε κανείς δεν είχε καταλάβει ή δεν ήταν δυνατόν να διανοηθεί ότι το επόμενο θύμα θα ήταν ο Γκιόλιας.

Δεν ήταν αυτό που λέμε «αστέρας» της δημοσιογραφίας, αν και είχε περάσει από την τηλεόραση. Δεν χαρακτηριζόταν από έντονη πολιτικοποίηση. Δεν είχε προκαλέσει με τη δημόσια συμπεριφορά του. Δεν συγκέντρωνε, λοιπόν, τα χαρακτηριστικά εκείνα που θα μπορούσαν να ερεθίσουν μια τρομοκρατική οργάνωση, για να τον βάλει στο στόχαστρό της και να φτάσουμε στη μοιραία κατάληξη.

Με αυτή τη «λογική» ανάλυση, πράγματι το δολοφονικό αυτό χτύπημα μοιάζει ανεξήγητο. Ομως, αν ανατρέξουμε στο παρελθόν, θα βρούμε αρκετά ανεξήγητα (έτσι φάνταζαν τότε) χτυπήματα «κλασικών» οργανώσεων τρομοκρατίας. Οι οποίες, βέβαια, είχαν πάντοτε ένα σκεπτικό με κάποιου είδους συνοχή, όταν δικαιολογούσαν τις δολοφονικές επιθέσεις τους. Ομως και τότε δεν έλειπαν οι χαρακτηρισμοί και οι διαπιστώσεις ότι έχουμε να κάνουμε με «παράλογη βία» και με «ανεγκέφαλους κουμπουροφόρους».

Δεν είναι, λοιπόν, πρωτόγνωρο το φαινόμενο. Μπορεί να αλλάζουν οι μέθοδοι (όμως αυτές πάντα δεν εξελίσσονται;), μπορεί στα σημερινά χτυπήματα να διαπιστώνεται «πρωτοφανές μίσος», μπορεί οι απόπειρες δικαιολόγησης να φαίνονται παιδαριώδεις (δεν γνωρίζουμε τι θα επικαλεστούν για το σημερινό θύμα τους). Ομως, τέτοιες διαπιστώσεις είχαν γίνει και παλιότερα, όταν το τρομοκρατικό φαινόμενο θεωρούνταν περισσότερο «ορθόδοξο» και ήταν περισσότερο «κατανοητό». Ούτε είναι περίεργο το γεγονός ότι στόχος γίνονται τώρα μέσα ενημέρωσης και δημοσιογράφοι (με την ευρύτατη έννοια του όρου). Πάντα ήταν στο στόχαστρο. Και δολοφονίες είχαμε και απειλές έχουν διατυπωθεί σε πολλές προκηρύξεις.

Ποια είναι η διαφορά; Οτι, για πρώτη φορά, δολοφονείται ένας δημοσιογράφος που δεν έχει μεγάλη αναγνωρισιμότητα, δεν δραστηριοποιείται, τουλάχιστον έντονα, στα κλασικά μέσα ενημέρωσης (αν και μετέχει σε κάποια), αλλά αντλεί δύναμη από το Διαδίκτυο, μέσα από το πιο γνωστό μπλογκ του. Αν και δεν το είχε παραδεχθεί ποτέ ο ίδιος ανοιχτά, εντούτοις το γνώριζε όλη η πιάτσα. Σ' αυτό και σε ορισμένα άλλα ανθεί η «νέου τύπου» δημοσιογραφία, κουβαλώντας πολλές παθογένειες, αλλά και φέρνοντας ορισμένα νέα στοιχεία.

Κι εδώ αρχίζει η μεγάλη συζήτηση, η οποία έχει στο επίκεντρό της την ανωνυμία που βασιλεύει στα μπλογκ. Κλασικό το ερώτημα, αν μπορεί κάποιος μέσα από μια «σελίδα του χάους» (που δεν έχει υπεύθυνο με ονοματεπώνυμο) να γράφει ό,τι θέλει με δηλητηριώδη υπονοούμενα, συχνά συκοφαντικά, να απειλεί κ.λπ. Κλασική και η αρνητική απάντηση από την πλευρά της κλασικής ή παλιάς («κατεστημένης», για την άλλη πλευρά) δημοσιογραφίας. Διαφορετική η προσέγγιση της «νέας» δημοσιογραφίας, που βολεύεται στην ανωνυμία. Ομως, πέρα από τους ιδιοτελείς αυτής της «σχολής», υπάρχουν και οι λοιποί, χιλιάδες ανώνυμοι μπλόγκερ, οι οποίοι θεωρούν ζωογόνα αυτή την ανωνυμία, επειδή επιτρέπει να είσαι πιο ελεύθερος, πιο άμεσος, πιο δηκτικός.

Και ποια είναι η λύση; Η Πολιτεία δεν την έχει βρει. Οι εισαγγελείς, που επιχείρησαν να βάλουν φραγμούς, απέτυχαν. Κάποιοι ισχυρίζονται ότι λύση είναι η «αυτορρύθμιση», επισημαίνοντας ότι ένα, σχετικά νέο, μέσο επικοινωνίας, όπως το Διαδίκτυο, χρειάζεται χρόνο για να βρει τον δρόμο του. Και μέχρι να τον βρει, τι γίνεται; Μπορεί η ανώνυμη κιτρινίλα να δρα ανενόχλητη; Κι έτσι φτάνουμε στη σύγκρουση, που λέγαμε παραπάνω, της «παλιάς» με τη «νέα» δημοσιογραφία κι άντε να βρεις άκρη.

Αυτό που γίνεται τις τελευταίες μέρες, μετά τη δολοφονία του Γκιόλια, στον χώρο του Διαδικτύου δεν περιγράφεται. Χιλιάδες άνθρωποι ανταλλάσσουν απόψεις και συγκρούονται ακριβώς γι' αυτά τα θέματα. Η μία πλευρά επισημαίνει τις άρρωστες πλευρές αυτής της δημοσιογραφίας, με βασική αιχμή την ανωνυμία. Η άλλη υπερασπίζεται τα θετικά της και ορισμένες φορές φτάνει στην «αγιοποίηση» του μακαρίτη. Ο τραγικός θάνατός του μπορεί να τη δικαιολογεί ώς ένα βαθμό.

Το καλό που μπορεί να προκύψει στο τέλος της συζήτησης, αν υπάρξει ποτέ τέλος, θα ήταν μια πιο γόνιμη σύνθεση των απόψεων. Αυτή η επιδίωξη, φυσικά, αφορά όσους έχουν βασικό στόχο την καλύτερη, πιο υπεύθυνη, ενημέρωση του πολίτη-χρήστη του Διαδικτύου. Οσοι το χρησιμοποιούν για ιδιοτελείς σκοπούς, φυσικά δεν ενδιαφέρονται για την ουσία αυτού του διαλόγου. Αυτά, από έναν εκπρόσωπο της «παλιάς» δημοσιογραφίας, που πιστεύει ότι κάνει φιλότιμη προσπάθεια να κατανοήσει τη «νέα», που θεωρεί αδιανόητη την ανωνυμία στον δημόσιο λόγο, αλλά μπορεί να την κατανοήσει εφ' όσον τεκμηριώνει όσα λέει και δεν επιδιώκει τη σπίλωση και την εξόντωση.

Μέχρις εδώ κάναμε μια απόπειρα σύνδεσης του τραγικού χαμού ενός ανθρώπου με τη διαμάχη για τα συμβαίνοντα στον αχανή χώρο του Διαδικτύου. Σύνδεση που φαίνεται αδιανόητη και μακάρι να αποδειχθεί ότι είναι και ανύπαρκτη. Αν, όμως, ποτέ αποδειχθεί ότι μια «βεντέτα», που είχε καλλιεργηθεί μέσω Διαδικτύου, είχε αυτή την τραγική κατάληξη, τότε το πράγμα έχει ξεφύγει. Εχει μπει σε άλλα χωράφια, επικίνδυνα.

Ολες αυτές οι διαπιστώσεις γίνονται με βάση όσα στοιχεία είναι μέχρι τώρα γνωστά και με μια λογική επεξεργασία τους. Αν και σε τέτοιες περιπτώσεις μπορεί να μη χωράει η λογική. Γι' αυτό και όσα εκτέθηκαν είναι σκέψεις και όχι ασφαλή συμπεράσματα. Πώς να εξαχθούν τέτοια, όταν λείπουν αρκετά κομμάτια του παζλ;