ΚΑΛΥΒΑΣ - Ναρκισσισμός - εξισωτισμός

H ιδεολογία της χρεοκοπίας Tου Σταθη N. Kαλυβα* Η επιτυχία έχει πολλούς διεκδικητές, ενώ η αποτυχία είναι ορφανή. Και οι δύο όμως έχουν τις ρίζες τους σε συστήματα ιδεών, αντιλήψεων και αφηγήσεων που συνήθως αποκαλούμε «ιδεολογίες». Αν αναζητήσει κανείς τα χαρακτηριστικά της ιδεολογίας με την οποία πορευτήκαμε προς την χρεοκοπία μάλλον δεν θα δυσκολευτεί να εντοπίσει τρία θεμελιώδη συστατικά: λαϊκισμό, ναρκισσισμό και «αριστερισμό». Ο λαϊκισμός είναι ένα σύνολο κοινωνικών αντιλήψεων και συμπεριφορών που περιλαμβάνει τον εξισωτισμό (την επιθυμία της ισοπέδωσης προς τα κάτω), την αναζήτηση του ατομικού βολέματος εκτός των νόμων και σε βάρος του κοινού συμφέροντος, την ολοκληρωτική αποποίηση κάθε ατομικής ευθύνης και την συστηματική εξαγωγή προσόδων από το κράτος. Ο λαϊκισμός έγινε πολιτική πρακτική όταν λειτούργησε ως βάση ενός κοινωνικού συμβολαίου, σύμφωνα με το οποίο οι πολιτικοί παρείχαν απλόχερα κρατικές προσόδους σε ομάδες ή άτομα, με αντάλλαγμα την ψήφο τους. Η «υλική βάση» αυτού του κοινωνικού συμβολαίου υπήρξε η λεηλασία, αρχικά των ευρωπαϊκών κονδυλίων και αργότερα του φτηνού χρήματος της Ευρωζώνης. Η Ευρώπη λειτούργησε για την Ελλάδα κάπως σαν τον φυσικό πλούτο στις χώρες που τον διαθέτουν άφθονο, οπλίζοντας με χρήμα ανεύθυνους πολιτικούς. Πετύχαμε έτσι ένα επίπεδο ευημερίας που τελικά αποδείχθηκε ιδιαίτερα επισφαλής, ενώ κατασκευάστηκε ένα απατηλό όραμα γενικευμένου και εύκολου πλουτισμού. Η πρόσβαση σε μια άνετη ζωή θεωρήθηκε αυτονόητο δικαίωμα άσχετο από την προσπάθεια και τις ικανότητες του καθενός και εντελώς ξεκομμένο από την ικανότητα της χώρας να καινοτομεί και να ανταγωνίζεται, δηλαδή να παράγει πλούτο. Η συναλλαγή αυτή διέφθειρε τόσο τους πολιτικούς (που γνώριζαν πως το σύστημα ήταν σαθρό αλλά πίστεψαν πως θα είχε αέναη διάρκεια) όσο και τους πολίτες που έμαθαν να απαιτούν και να εκβιάζουν την ιδιωτική πρόσβαση σε δημόσια αγαθά χωρίς πρόθεση ατομικής συνεισφοράς. Ο μπαμπούλας του «πολιτικού κόστους» αποδείχθηκε ιδιαίτερα βολικός για όλους, ακόμα και όταν ήταν υπαρκτός. Μπορεί ο Ανδρέας Παπανδρέου να τον έκανε λάβαρο και να του έδωσε την υπόσταση που απέκτησε, όμως ο λαϊκισμός δεν έκανε πολιτικές διακρίσεις: το έδαφος προλείανε η Χούντα, ενώ πρόσφατα η Νέα Δημοκρατία υπηρέτησε το ίδιο όραμα με ενθουσιασμό. Κλασικό παράδειγμα του είδους, ο Νικήτας Κακλαμάνης. Το δεύτερο συστατικό είναι ο ναρκισσισμός, ακραία έκφανση μιας έντονης προϋπάρχουσας ροπής προς τον συναισθηματισμό και τον ρομαντισμό. Μολονότι κανείς δεν επαίρεται γι’ αυτόν, είναι εμφανής και διάχυτος. Τον συναντάμε στην απόλυτη κυριαρχία της καταγγελίας σε σχέση με την άρθρωση προτάσεων και ενυπάρχει σε πλήθος διαδεδομένων αντιλήψεων: π.χ. πώς το Μνημόνιο είναι η αιτία της κρίσης και όχι το αποτέλεσμα της ή πως φταίνε οι άλλοι για τη χρεοκοπία και όχι εμείς. Το κατεξοχήν σύνθημα του ναρκισσισμού; «Δεν χρωστάμε, μας χρωστάνε». Επειδή, όμως, η πραγματικότητα δεν αλλάζει μόνο και μόνο επειδή δεν μας αρέσει, ο ναρκισσισμός οδηγεί σχεδόν πάντοτε στην απάτη και την ανυποληψία: όταν τα στατιστικά στοιχεία δεν βόλευαν, κατασκευάζαμε πλαστά. Τώρα, κάποιοι προτείνουν να μην πληρώσουμε τα δανεικά ή να «ξεσηκωθούμε», ενώ άλλοι να αποφύγουμε τις μεγάλες αλλαγές μπας και ξεγλιστρήσουμε κάπως. Θεωρούν, εντελώς ναρκισσιστικά, πως έτσι θα εξαφανίσουμε το πρόβλημα ή (πολύ παραπάνω) τις συνθήκες που το δημιούργησαν. Το τρίτο συστατικό της ιδεολογίας αυτής είναι ο «αριστερός» λόγος που κυριάρχησε μετά την πτώση της χούντας. Ενα κακέκτυπο, κακοχωνεμένο λεξιλόγιο που εισήγαγαν αποτυχημένοι διανοούμενοι, συνήθως έπειτα από πολυετή «φοιτητική» θητεία στο Παρίσι, συνδυάστηκε με ένα δικαιολογημένο ίσως, αλλά υπερβολικό αίσθημα εθνικής ανασφάλειας, παράγοντας έναν βαθύτατα συντηρητικό λόγο που πολιτογραφήθηκε ως προοδευτικός. Ετσι, η ισοπέδωση ονομάστηκε ισότητα, η προσοδοφορία λαϊκό δικαίωμα και η καταπάτηση των νόμων επαναστατική ανυπακοή. Στο πλαίσιο αυτό γίνονται κατανοητά φαινόμενα όπως η ανάδειξη του Αρη Βελουχιώτη σε σύμβολο του Ελληνισμού, η συμπάθεια για την τρομοκρατία, ο χαρακτηρισμός της «εξέγερσης» του Δεκεμβρίου 2008 ως του πιο πολιτικού γεγονότος στην Ευρωπαϊκή ιστορία εδώ και 30 χρόνια, η πάγια καταγγελία κάθε απόπειρας επιβολής του νόμου ως αυθαίρετης κρατικής βίας, ακόμα και ο πρόσφατος ξεσηκωμός για το δικαίωμα στο κάπνισμα. Ο λόγος αυτός, εύκολος και ευπροσάρμοστος, νομιμοποίησε τόσο τον υποβόσκοντα ναρκισσισμό όσο και τον ακατέργαστο λαϊκισμό, ντύνοντας τα με ένα ιδεολογικό περίβλημα. Διαπότισε τόσο βαθιά την κοινωνία που πήρε τη μορφή αυτόματου αντανακλαστικού. Οι ιδεολογίες δεν πεθαίνουν από τη μια μέρα στην άλλη και η ιδεολογία της χρεοκοπίας δεν αποτελεί εξαίρεση. Δεν έχει όμως μέλλον, γιατί κατέρρευσε το οικοδόμημα που τη γέννησε και τη συντήρησε. Τι θα την αντικαταστήσει; Αυτό θα κριθεί από την έκβαση της κρίσης. Αν αποτύχουμε, η περιθωριοποίηση και το τέλμα στο οποίο θα οδηγηθούμε θα παραγάγει ενδεχομένως ένα είδος μοιρολατρικού λαϊκισμού με φασιστοειδές περικάλυμμα. Αντίθετα, η επιτυχής έξοδος από την κρίση αντιστοιχεί στο όραμα μιας κοινωνίας που καινοτομεί και δημιουργεί. Ο επιθανάτιος ρόγχος της ιδεολογίας της χρεοκοπίας της θα επισπευσθεί, όσο αναδεικνύεται δημόσια ο επιζήμιος ρόλος της με άμεσο και συστηματικό τρόπο. * Ο κ. Στάθης Ν. Καλύβας είναι καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Yale.

Hμερομηνία :  31/10/10    Copyright:  http://www.kathimerini.gr

ΓΙΑΝΝΑΡΑΣ-φωτογράφοι και δημοσιογράφοι «της διπλανής πόρτας»

ΣΠΥΡΟΣ ΓΙΑΝΝΑΡΑΣ - ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ - Hμερομηνία δημοσίευσης: 31-10-10

Ο πόλεμος του φωτορεπόρτερ

......

Το παρόν και το μέλλον του φωτορεπορτάζ συζητήθηκαν στις 20/10 στο στρογγυλό τραπέζι με θέμα «Το φωτορεπορτάζ σήμερα» που πραγματοποιήθηκε στο Γαλλικό Ινστιτούτο με τη συμμετοχή του φωτορεπόρτερ του Reuters Γιάννη Μπεχράκη, του freelance φωτορεπόρτερ Γιάννη Κόντου και του Ζαν-Φρανσουά Λερουά, διευθυντή του μεγαλύτερου διεθνούς φεστιβάλ φωτορεπορτάζ, του Περπινιάν.

Η ραγδαία εξέλιξη της ψηφιακής τεχνολογίας, το γεγονός ότι η ψηφιακή κάμερα του κινητού τηλεφώνου, μας καθιστά επίδοξους ή οιονεί φωτογράφους, σε συνδυασμό με την οικονομική κρίση που πλήττει τον ειδησεογραφικό χώρο στο σύνολό του, αποτελούν, σύμφωνα με όσα είπαν στην «Κ» οι ομιλητές, τα δυο βασικά αίτια της «αναγκαίας μετάλλαξης» του επαγγέλματός τους.

Η εμφάνιση επίδοξων ερασιτεχνών φωτογράφων και δημοσιογράφων «της διπλανής πόρτας», πλήττει, σύμφωνα με τον Γ. Κόντο και απαξιώνει την ειδησεογραφική εικόνα, η γνησιότητα της οποίας πλέον αμφισβητείται ολοένα και περισσότερο. 

Ωστόσο, καθώς σύμφωνα με τον Γ. Μπεχράκη, κανένα έντυπο και ηλεκτρονικό μέσο δεν επιβιώνει χωρίς τη συνδρομή ενός μεγάλου πρακτορείου, η αναγκαστική μετάλλαξη αντικατοπτρίζεται στη μεταβολή των επαγγελματικών σχέσεων: «Το Ιντερνετ μετατρέπεται σε έναν υπερ-πελάτη για τον φωτορεπόρτερ. Σε πολλές περιπτώσεις, ο πελάτης του Διαδικτύου αντικαθιστά, όσον αφορά τον freelancer φωτορεπόρτερ, τους “κλασικούς” πελάτες, τα πρακτορεία και τις εφημερίδες».

«Ο επαγγελματίας φωτορεπόρτερ δεν φωτογραφίζει ποτέ ένα συμβάν κατά τύχη, αυτό που τον διαφοροποιεί από τον ερασιτέχνη είναι η έρευνα και το βλέμμα του στον κόσμο. Ο επαγγελματίας έχει χρόνο να χτίσει το φωτορεπορτάζ του», υποστηρίζει ο Λερουά. «Την τελευταία εικοσαετία ζήσαμε την κατάρρευση της ποιότητας της φωτογραφίας που δημοσιεύεται στον Τύπο. Το πρόβλημα είναι ότι δημοσιεύονται όλο και λιγότερες φωτογραφίες ποιότητας. Στερώντας μας το μάτι του επαγγελματία φωτορεπόρτερ, τα μίντια μας κρύβουν τον κόσμο. Γι’ αυτό και το φεστιβάλ του Περπινιάν έχει πλέον 200.000 επισκέπτες ετησίως που έρχονται να δουν τις εικόνες που δεν βρίσκουν πια στα μίντια», προσθέτει.

Κρίση και δεοντολογία

Η οικονομική κρίση επιταχύνει τη διαδικασία αυτοκάθαρσης στον τομέα του φωτορεπορτάζ, όπως και σε κάθε αντίστοιχο τομέα. Ο αντίκτυπος είναι μεγάλος, και σύμφωνα με τον Κόντο, έχει οδηγήσει πολλούς φωτογράφους στην αναζήτηση άλλων επαγγελμάτων. «Σήμερα το φωτορεπορτάζ επιβιώνει χάρη στα μεγάλα πρακτορεία όπως το Reuters, το Αssociated Press, το Getty, το AFP και το EPA. Μόνο οι πολύ λίγοι και πολύ καλοί θα επιβιώσουν τελικά», προσθέτει ο Μπεχράκης.

Οι εργαζόμενοι στα μεγάλα ειδησεογραφικά πρακτορεία υφίστανται ωστόσο με ηπιότερο τρόπο τις συνέπειες της κρίσης. Ως μισθωτοί έρχονται αντιμέτωποι με το φάσμα των περικοπών, αλλά δεν έχουν φτάσει στο αδιέξοδο των ελεύθερων επαγγελματιών που πασχίζουν να πουλήσουν το υλικό τους στα φωτογραφικά πρακτορεία.

«Στην παγκόσμια αγορά οι επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης είχαν αρχίσει να διαφαίνονται πριν από αρκετά χρόνια. Τα τελευταία χρόνια, η κατάσταση απλώς επιδεινώθηκε με το κλείσιμο αρκετών εντύπων, τις περικοπές προσωπικού και αμοιβών. Θεωρώ ότι η έξοδος από την κρίση έχει αρχίσει, αλλά θεωρώ απίθανο να επιστρέψει η αγορά στην προγενέστερη μορφή της», υπογραμμίζει ο Κόντος.

Η νέα αυτή πραγματικότητα παραβιάζει, σύμφωνα με τον Κόντο, ηθικές και αισθητικές αξίες που αποτελούσαν την δεοντολογία του επαγγέλματος, υποβιβάζει την ποιότητα του επαγγέλματος εξυπηρετώντας πρόσκαιρα συμφέροντα.

«Το επάγγελμα του φωτοειδησεογράφου δέχεται απανωτά “χτυπήματα” στις μέρες μας, κάποτε και από τους ίδιους τους φωτογράφους, οι οποίοι καταπατούν την ηθική του φωτορεπορτάζ, αλλά και από τους πελάτες (τις εφημερίδες και τα περιοδικά) που προωθούν μέτριους, φτηνούς φωτογράφους, πολλές φορές εφοδιάζοντας τους ίδιους τους δημοσιογράφους με χαμηλής ποιότητας κάμερες, βαφτίζοντάς τους εν μια νυκτί φωτορεπόρτερ. Ταυτόχρονα καταμετρούμε ολοένα και περισσότερα κρούσματα καταπάτησης της ελευθερίας των φωτορεπόρτερ, με τους αστυνομικούς να απειλούν και να χτυπούν βάρβαρα ακόμα και τους διαδηλωτές, προκειμένου να υποδείξουν πότε και πώς θα τραβήξουμε φωτογραφίες», συμπληρώνει πικρόχολα ο Μπεχράκης.

«Το γεγονός ότι παραβιάζονται δεοντολογικοί κανόνες με κάνει να ελπίζω ότι αυτή η τάση θα είναι εφήμερη, όσο και η αξία του φωτογραφικού υλικού που διαχέεται από τα χέρια μη επαγγελματιών φωτορεπόρτερ», συμπληρώνει ο Κόντος.

Το αφιέρωμα στο σύγχρονο φωτορεπορτάζ, που πραγματοποιείται ώς τις 10 Νοεμβρίου με τη συμμετοχή του Γαλλικού Ινστιτούτου και της Γκαλερί Μαυρομιχάλη 55, περιλαμβάνει δύο εκθέσεις φωτορεπόρτερ στην Μ55. Την έκθεση της Stephanie Sinclair με φωτογραφίες για το National Geographic, και το New York Times Magazine με θέμα την «πολυγαμία στις Ηνωμένες Πολιτείες» και εκείνη του Munem Wasif του πρακτορείου VU με θέμα «Εχουμε πίστη στον Θεό».

Η εποχή των multimedia

Η αλματώδης εξέλιξη της τεχνολογίας αντικατοπτρίζεται στην σταδιακή επικράτηση του Διαδικτύου έναντι των παραδοσιακών μέσων ενημέρωσης. Η ανάπτυξη όμως του Ιντερνετ συνοδεύτηκε και από την ολοένα και μεγαλύτερη χρήση του βίντεο ως συνοδευτικού υλικού της πληροφορίας ή του κειμένου, και τον επακόλουθο παραγκωνισμό της φωτογραφίας.

Ο Γιάννης Μπεχράκης θεωρεί ότι έχει έρθει η εποχή του multimedia την οποία ο φωτορεπόρτερ δεν μπορεί να αγνοήσει, υπερασπίζεται ωστόσο με πάθος τη φωτογραφία, ποντάροντας στην καλλιτεχνική και αισθητική της αξία: «Πιστεύω ότι η καλή φωτογραφία και το καλό φωτορεπορτάζ διαθέτει μεγάλη υποβλητική δύναμη και γι’ αυτό δεν μπορεί να αντικατασταθεί από το βίντεο. Απλώς ο πήχυς έχει ανέβει πολύ».

Ο Κόντος από την πλευρά του θεωρεί ότι αυτή η εξέλιξη ευνοεί τον φωτορεπόρτερ, καθώς το βίντεο μπορεί να αναδειχθεί σε μεγάλο όπλο στα χέρια του. «Οι σύγχρονοι φωτοδημοσιογράφοι έχουν εντάξει την κινούμενη εικόνα και την παραγωγή πολυμέσων στη δουλειά τους, διευρύνοντας το δημιουργικό τους πεδίο. Εξάλλου, με αυτόν τον τρόπο έχουν τη δυνατότητα να αναζητήσουν επαγγελματικές διεξόδους και σε άλλες αγορές. Το Διαδίκτυο έχει παίξει καθοριστικό ρόλο σε αυτόν τον τομέα, καθώς αυτή τη στιγμή αποτελεί τον καλύτερο και τον πιο ανέξοδο τρόπο διακίνησης της εικόνας».

«Το multimedia είναι προϊόν ομαδικής δουλειάς. Δεν μπορεί ένας φωτορεπόρτερ να φτιάξει μόνος του ένα ντοκιμαντέρ για το Ιντερνετ: να τραβήξει βίντεο, να φτιάξει κείμενα και ερωτήσεις, να πάρει συνεντεύξεις και να κάνει την φωτογραφική του δουλειά», υποστηρίζει ο Λερουά. «Ο αντίκτυπος της σταθερής εικόνας δεν συγκρίνεται με την φευγαλέα εντύπωση της κινούμενης. Δεν είναι τυχαίο ότι μπορεί κανείς να ξεχωρίσει 300 εικόνες που συνοψίζουν την εποχή μας, ενώ μετά βίας δέκα βίντεο», προσθέτει ο Γάλλος.

Οι δύο Ελληνες φωτορεπόρτερ παρακολουθούν τις αλλαγές και συμφωνούν ότι στο τέλος θα επιβιώσει ο σοβαρός επαγγελματίας, αυτός που θα επιδείξει τις μεγαλύτερες ικανότητες προσαρμογής.

Η ανελέητη μάχη της επιβίωσης έχει αρχίσει για τα καλά· το φωτορεπορτάζ δείχνει, όπως λέει ο Κόντος, να απομακρύνεται από τον παραδοσιακό τρόπο παραγωγής, χωρίς ωστόσο να μεταβάλλεται ως προς την ουσία του: να προσφέρει εικόνα και πρόσωπο στην είδηση.

ΜΠΟΥΚΑΛΑΣ - Αν η εντολή είναι να φτιάξεις ένα επιπλέον ρεπορτάζ ηθικού πανικού

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ    Hμερομηνία δημοσίευσης: 30-10-10 Τηλεοπτικά έθιμα Tου Παντελη Μπουκαλα Εχει αποκτήσει και η τηλεόραση τα έθιμά της στα χρόνια που λειτουργεί. Ενα από αυτά, που το τηρεί απαρεγκλίτως, είναι τα πρόχειρα ρεπορτάζ-τεστ, με την ευκαιρία των εθνικών εορτών. Με το μικρόφωνο στο χέρι, οι ρεπόρτερ εντοπίζουν νεαρούς και τους επιτίθενται με την ερώτηση «τι ξέρεις για την 28η Οκτωβρίου» ή την 25η Μαρτίου. Και χρόνια τώρα πληροφορούμαστε ό,τι ακριβώς θέλουν να μας πληροφορήσουν τα κανάλια, προφανώς για να αναδείξουν εμμέσως τον σπουδαίο παιδευτικό τους ρόλο: ότι τα άθλια Ελληνόπουλα είναι τραγικώς ανιστόρητα· μπερδεύουν τους Ιταλούς με τους Γερμανούς και τους Γερμανούς με τους Τούρκους. Ετσι όπως πάει, το 2020 θα μας φέρουν άλλα ρεπορτάζ για να μας πείσουν ότι τα παιδιά πιστεύουν πως το ’40 οι Ελληνες πολέμησαν με τους Τρώες κάπου ανάμεσα στις Θερμοπύλες και τα Δερβενάκια. Αν η εντολή είναι να φτιάξεις ένα επιπλέον ρεπορτάζ ηθικού πανικού («πάει, χάθηκε το έθνος!»), τίποτα πιο εύκολο. Ρωτάς, μεταξύ αστείου και αστειότερου, είκοσι ανθρώπους και με λίγη δημιουργική διαχείριση επιλέγεις μόνο τις απαντήσεις που ταιριάζουν με το προαποφασισμένο πόρισμά σου: την αδαημοσύνη των νέων. Εφόσον, για τις προδιαγραφές σου, το σωστό δεν αποτελεί είδηση γιατί δεν σου επιτρέπει να μοιρολογήσεις και να χλευάσεις, αποκλείεις τις σωστές απαντήσεις (ή κρατάς μία στις είκοσι, σαν ξεθυμασμένο αλατοπίπερο) και προβάλλεις οδυρόμενος όσες «αποκαλύπτουν» πως οι μαθητές, ύστερα από χρόνια στο θρανίο και στις σχολικές γιορτές, ουδέν γνωρίζουν για την ιστορία - και μάλιστα την ιστορία των παππούδων τους, όσον αφορά το ’40. Το ότι ορισμένοι ενδέχεται να απαντούν «δεν γνωρίζω» για χαβαλέ ή για να διαμαρτυρηθούν με τον τρόπο τους που τους θεωρούν χαϊβάνια, μάλλον δεν το μετράνε στα κανάλια. Αν, ωστόσο, κόπτονται για την ιστορική μνήμη, ιδού πεδίο δόξης λαμπρό: Ας μπουν στον κόπο να τιμήσουν τις επετείους και μ’ έναν τρόπο που θέλει λίγη παραπάνω σκέψη και αίσθημα (και χρήμα βέβαια, για να μιλήσω τη γλώσσα τους) από το να δείχνουν για χιλιοστή φορά την «Υπολοχαγό Νατάσσα» τον Οκτώβριο και τη «Μαντώ Μαυρογένους» τον Μάρτιο.

ΒΕΛΤΣΟΣ - «διπλή δέσμευση» απλουστευμένη

Δεν έχει μόνο επικοινωνιακό ενδιαφέρον η αντιπαράθεση ΠαΣοΚΝΔ την επομένη της διακαναλικής (εδώ πράγματι ο πομπός λαμβάνει από τον δέκτη το μήνυμά του υπό μορφή αντεστραμμένη), αλλά και ψυχιατρικό. 

Μια αμφίδρομη «διπλή δέσμευση» παίζει στα μυαλά των αντιπάλων: για να σταθεροποιηθώ πρέπει να αποσταθεροποιήσω (με εκλογές), λέει ο ένας· για να αποσταθεροποιήσω πρέπει να σταθεροποιηθώ (χωρίς εκλογές), λέει ο άλλος. 

 

Στη σχιζοφρένεια, κατά Βateson, συμβαίνει ακριβώς αυτό: ορισμένα άτομα εμπλέκονται σε μια κατάσταση όπου ο άλλος τούς εκπέμπει δύο είδη μηνυμάτων τα οποία αντιφάσκουν μεταξύ τους και απλούστατα αδυνατούν να διακρίνουν τον τύπο του μηνύματος στον οποίο πρέπει να απαντήσουν. Να σε κάψω Γιάννη, να σ΄ αλείψω λάδι- εκατέρωθεν. 

 

Διαβάστε περισσότερα: http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&ct=6&artid=363637&dt=28/10/2010#ixzz13jZfE6gF

 

The critical components of the double bind situation, according to
Bateson and his colleagues, were as follows:

• Two or more persons, one of whom can be designated as the ‘victim’.
•  Repeated experience. The situation is not a single trauma, rather a repetitive activity that creates an habitual expectation. 
• A primary negative injunction.A prohibition that takes one of two forms, either (a) ‘Do not do so and so, or I will punish you’, or
  (b) ‘If you do not do so and so, I will punish you’. The context is organised by the avoidance of punishment which usually takes the form of the withdrawal of love,the expression of hate or anger and other manifestations of the principal theme of abandonment.
• A secondary injunction that conflicts with the first at a moreabstract level, and like the first, is enforced by punishment or signalsthat threaten survival. This is often communicated by posture andtone and may include such ‘metamessages’as: ‘Do not notice the contradiction between my claim to be a loving parent and my willingness to withdraw my love from you.’ ‘Do not notice nor comment on the unfairness of this situation.’‘Do not question my love of which the primary prohibition is (or is not) an example.’
• A tertiary negative injunction that prohibits the victim from escaping the field. Unnecessary in cases of children who often need the parents for survival, this prohibition can often be seen in suicide threats,dramatic reversals and promises to be better, and promises of hitherto unavailable resources.

SOURCE: http://www.psychotherapy.com.au/TheDoubleBindTheory.pdf

ΖΟΥΛΑΣ - το ρήμα «επικοινωνώ» έχει πλήρως διαστρεβλωθεί.

«Επικοινωνία» και πολιτική
Toυ Σταμου Zουλα / stamoszoulas@gmail. com
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
Hμερομηνία δημοσίευσης: 24-10-10


Με αφορμή το πρόσφατο «επικοινωνιακό» φιάσκο του κ. Γ. Καρατζαφέρη στην πρωτοβουλία διαλόγου για την ενότητα της Kεντροδεξιάς, σκόπιμο είναι κάποιοι από τους πολιτικούς μας ταγούς να προβληματισθούν για τις επιπτώσεις του συγκεκριμένου νεολογισμού στον δημόσιο βίο. Διότι ο όρος αυτός, από το ρήμα «επικοινωνώ» που σημαίνει αμοιβαία επαφή μεταξύ ατόμων ή ομάδων, έχει πλήρως διαστρεβλωθεί. Με πρώτο στοιχείο ότι η επικοινωνία των κομμάτων έχει αποβάλει κάθε ίχνος αμοιβαιότητος εκ μέρους των πολιτών, προς τους οποίους υποτίθεται ότι απευθύνεται. 


Για να μην εκτραπούμε στη θεωρητικολογία, ας επικαλεσθούμε ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα. Τον προεκλογικό Αύγουστο του 2007 είχαμε τις καταστρεπτικότερες πυρκαγιές στη χώρα μας, με ανυπολόγιστες ζημιές στη δυτική Πελοπόννησο και δεκάδες ανθρώπινα θύματα. Η νίκη της Ν.Δ. μετά μερικές εβδομάδες θεωρήθηκε σχεδόν θαύμα και κατά σημαντικό μέρος αποδόθηκε στον τότε υπ. Επικρατείας κ. Θ. Ρουσόπουλο. Με το αιτιολογικό ότι ο «επικοινωνιακός» τρόπος με τον οποίο χειρίσθηκε την εθνική συμφορά ήταν άψογος. Αντίστοιχα στο ΠΑΣΟΚ, στο οποίο οι πυρκαγιές θεωρήθηκαν θεϊκό προεκλογικό δώρο, η «αναπάντεχη» ήττα αποδόθηκε στον λανθασμένο «επικοινωνιακό» χειρισμό των υπευθύνων, οι οποίοι δεν κατάφεραν να εκμεταλλευθούν πολιτικά την τραγωδία…


Βάσει, λοιπόν, της «επικοινωνιακής» αυτής αντιμαχίας, πρέπει να συμπεράνουμε το εξής: Ο κ. Ρουσόπουλος πέτυχε σε σημαντικό βαθμό να παρουσιάσει το ολοκαύτωμα ως αναπότρεπτη θεομηνία, ως τραγικό συμβάν, ως μοιραία συμφορά, την οποία το κράτος δεν μπορούσε ούτε να αποτρέψει ούτε να περιστείλει. Συγχρόνως, η τότε κυβέρνηση ανήγγειλε άμεση οικονομική ενίσχυση εκ 3.000 ευρώ των πληγέντων, με δραστικό περιορισμό της γραφειοκρατίας. Ολοι θυμόμαστε την αθρόα προσέλευση στις τράπεζες χιλιάδων συμπαθών, αλλά μη δικαιούχων Αθιγγάνων, προκειμένου να εισπράξουν το θεόσταλτο δώρο. Από την άλλη πλευρά, οι «επικοινωνιούχοι» του ΠΑΣΟΚ δεν κατόρθωσαν να αποδώσουν τη συμφορά σε ανικανότητα, παραλυσία και ανυπαρξία του κράτους, αλλά προτίμησαν τη μεμψιμοιρία για το «μικρό» ποσόν της άμεσης και σχεδόν ανεξέλεγκτης επιδότησης. 


Με άλλους λόγους, η ουσία της τραγωδίας κρίθηκε πολιτικά μεταξύ της επιδέξιας προσπάθειας ελαχιστοποιήσεως της κρατικής ευθύνης και την αδέξια απόπειρα μεγιστοποιήσεώς της!

ΜΠΟΥΜΠΟΥΚΑ - σαρωτική υιοθέτηση των κοινωνικών δικτύων σε βάρος της ηλεκτρονικής αλληλογραφίας

Ψηφιακή ζωή χωρίς σύνορα

Της ΑΓΓΕΛΙΚΗΣ ΜΠΟΥΜΠΟΥΚΑ boubouka@enet.gr

Τη ραγδαία επέκταση του Ιντερνετ σε σχέση με τα παραδοσιακά μέσα, τη σαρωτική υιοθέτηση των κοινωνικών δικτύων σε βάρος της ηλεκτρονικής αλληλογραφίας και τη διόγκωση μιας αγοράς που βασίζεται στις ψηφιακές δραστηριότητες των καταναλωτών, καταγράφει μια νέα έρευνα που παρουσιάστηκε την περασμένη εβδομάδα.

Πρόκειται για τη μεγαλύτερη παγκόσμια έρευνα που έχει γίνει μέχρι σήμερα σχετικά με την ψηφιακή ζωή των ανθρώπων. Βασίστηκε σε 48.804 συνεντεύξεις χρηστών του Διαδικτύου από 46 χώρες, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, και καλύπτει σχεδόν το 90% του online πληθυσμού. Στόχος ήταν να καταγραφούν συμπεριφορές και τρόποι χρήσης του μέσου, ώστε να χρησιμοποιηθεί κυρίως σαν εργαλείο μάρκετινγκ. Οπως διαπιστώνεται, μεταξύ άλλων:

*Απ' όσους έχουν πρόσβαση στο Ιντερνετ σε όλο τον κόσμο, οι περισσότεροι το προτιμούν ως βασικό μέσο. Το 61% το χρησιμοποιεί καθημερινά. Τηλεόραση βλέπει το 54%, ραδιόφωνο ακούει το 36% και εφημερίδες διαβάζει το 32%.

*Στις αναπτυσσόμενες αγορές υιοθετούνται ευρέως και ταχύτατα το blogging και η κοινωνική δικτύωση. Στην Κίνα το 88% και στη Βραζιλία το 51% των χρηστών έχουν γράψει σε δικό τους μπλογκ ή σε κάποιο φόρουμ -ποσοστό που στις ΗΠΑ είναι μόλις 32%. Στην Ασία τα κοινωνικά δίκτυα χρησιμοποιούνται κατά κόρον για ανέβασμα φωτογραφιών -92% των χρηστών στην Ταϊλάνδη, 88% στη Μαλαισία, 87% στο Βιετνάμ, έναντι 28% στην Ιαπωνία και 48% στη Γερμανία.

*Την ανάπτυξη των κοινωνικών δικτύων τροφοδότησε η μετάβαση από τον Η/Υ στο κινητό τηλέφωνο. Οι χρήστες κινητού ξοδεύουν 3,1 ώρες τη βδομάδα στα κοινωνικά δίκτυα και 2,2 ώρες στο λογαριασμό του email τους. Κι αυτό γιατί οι πλατφόρμες των δικτύων προσφέρουν πολλούς τρόπους αποστολής μηνυμάτων ή αναρτήσεων. Τα βασικά συμπεράσματα της έρευνας είναι διαθέσιμα στο διαδραστικό discoverdigitallife.com.

ΘΕΟΔΩΡΑΚΗΣ: Αντιπαθώ τους δημοσιογράφους που ζουν και αναπαράγουν την άγνοια.

Ένας χρόνος protagon
13/10/2010

του Σταύρου Θεοδωράκη

Υπάρχουν πολλά πράγματα που αντιπαθώ στη δημοσιογραφία. Ευτυχώς, όμως, ακόμη δεν είναι περισσότερα από αυτά που συμπαθώ. Αντιπαθώ ας πούμε αυτούς που έχουν μεγάλη ιδέα για τον εαυτό τους. Παραθυράτο είδος κυρίως. Aντιπαθώ τους δημοσιογράφους της κλάψας και της μιζέριας. Μιλούν για να σου πουν ή ότι θα πεινάσεις ή ότι θα αρρωστήσεις. Πολύ ψηλά στη λίστα της αντιπάθειας είναι και οι πατριδολάγνοι. «Οι ξένοι πρέπει να μας πληρώνουν γιατί είμαστε Έλληνες και όταν εμείς κάναμε συμπόσια αυτοί έτρωγαν βελανίδια». Υστερα έχουμε κι εμείς τους λαϊκιστές μας -  «Η πλειοψηφία (των γκάλοπ) έχει πάντα δίκιο» κλπ κλπ. -  όπως έχουμε και τους δημοσιογράφους-υπαλλήλους («ό,τι πεις εσύ αφεντικό»). Υπάρχει, επίσης και  η κατηγορία των δημοσιογράφων που λατρεύουν τις συνωμοσίες...

Περισσότερο όμως από όλους αντιπαθώ τους δημοσιογράφους που ζουν και αναπαράγουν την άγνοια. Αν το καλοσκεφθείς, αυτό είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα στη δημοσιογραφία σήμερα. Ότι οι περισσότεροι δημοσιογράφοι έχουμε πάψει να ερευνούμε και να εξηγούμε τα γεγονότα και έχουμε παραδοθεί στην απλοϊκότητα. Και αυτή την άγνοια και την απλούστευση ήρθε να κοντράρει στο διαδίκτυο το protagon.gr.

....

 

 

ΒΕΛΤΣΟΣ - Κρίση στον Τύπο -το γράφειν αντικατέστησε ένα αενάως πληκτρολογείν.

Την πένα αντικατέστησε η μούρη
ΓΙΩΡΓΟΣ ΒΕΛΤΣΟΣ | ΤΟ ΒΗΜΑ | Σάββατο 9 Οκτωβρίου 2010
  Τρία ειλικρινή άρθρα για την κρίση στον Τύπο, δημοσιευμένα στο «Βήμα» από τον Α. Καρακούση, τον Σ. Πολυμίλη και τον Π. Καψή, επιτρέπουν μερικές σκέψεις από έναν, επί τριακονταπενταετία, «έκτακτο», όπως αποκαλείται, «συνεργάτη» του ΔΟΛ που επιμένει να αιθεροβατεί στην κόλαση του σκεπτικισμού. 
Αυτό που βαραίνει, νομίζω, είναι ότι η αυλαία στο δράμα του έντυπου λόγου έχει πέσει προ πολλού. Το θέατρο- ή το πραιτώριο - μεταφέρθηκε στην τηλεόραση. Το χάσμα ανάμεσα στη γραφή και στην εικόνα δεν γεφυρώνεται παρά τα «ρόλερ» που «τρέχουν» στα τηλεοπτικά δελτία ή, έστω, τις ολοένα αυξανόμενες επισκέψεις στο Διαδίκτυο. Την πένα αντικατέστησε η μούρη. Το γράφειν, ένα αενάως πληκτρολογείν. Τη χειρονομία της γραφής, ένα μεταλλαγμένο χέρι που συμποσείται στο δάκτυλο. Την ελευθεροτυπία, ο «δάκτυλος» του οιουδήποτε μεγαλοεπιχειρηματία. 
Οταν ο τηλεοπτικός σχολιαστής ακούει τη φωνή του να μιλά, αντί να παρατηρεί σιωπηλός, όπως ο Ερασμος του Χολμπάιν, την πένα του να γράφει, τότε όλα επιτρέπονται, δηλαδή απαγορεύονται όλα. Οπότε, τόσο η ευταξία που επικαλούνται οι τηλεπερσόνες των οκτώ όσο και η αταξία που καταλήγει σαν ίζημα από την εκπομπή τους στην κοινωνία είναι λόγω φάτσας. Είτε το θέλουν είτε όχι, το καθεστώς τους αντιστοιχεί με το τηλεοπτικό status της Ρούλας Κορομηλά. Αυτό τα λέει όλα, λέει όμως και κάτι περισσότερο για την κρίση της Δημοκρατίας, της συναίνεσης, των δημοσίων, υποτίθεται, διαβουλεύσεων και, κυρίως, της ελευθεροτυπίας. Οταν ο κοινωνικός αντίκτυπος ενός σοβαρού άρθρου ή, έστω, ενός οξυδερκούς τηλεοπτικού σχολίου μετριέται με τη δημοτικότητά του, αυτό συμβαίνει διότι η ίδια η κοινωνία αναζητεί μια «σαφήνεια» ώστε να συμφωνεί με τον έμφοβο εαυτό της. Αλλά δεν υπάρχει τίποτα πιο εξουθενωτικό από το να λειτουργεί ένα άρθρο ως επιμορφωτικό, ισοσκελισμένο κείμενο μεταξύ του αναγνώστη, του εργοδότη και του δημοσιογράφου, που σε περιόδους κρίσεως φοβούνται και οι τρεις τους, εξίσου. 
Κρίση του Τύπου σημαίνει κρίση αυτής της Δημοκρατίας των ομοίων- όχι των ίσων - πολιτών. Και την ομοιότητα, την ομοιομορφία υπερασπίζεται μέχρι (κροκοδειλίων) δακρύων η κυβέρνηση Παπανδρέου. 
Σημαίνει όμως και κάτι χειρότερο: ο Τύπος να μην είναι πλέον ούτε καν η τελευταία δικαιολογία ώστε να επιβιώσουν όλες οι καθαιρεθείσες εξουσίες του πολιτεύματος, παρά τη θεσμική τους κατοχύρωση και την οιονεί ανεξαρτησία τους. Κυρίως, παρά το άλλοθι της «μειωμένης», όπως λέχθηκε, «κυριαρχίας» από την τρόικα. 
Μαζί με την εφημερίδα θα εξαφανιστεί το τελευταίο υπόλοιπο ιστορικής συνείδησης, μαζί και η ιστορική ελευθερία». 
Το βέβαιον είναι ότι προηγουμένως θα έχουν εξαφανιστεί μαζί με τους κλητήρες και οι λεγόμενοι «έκτακτοι συνεργάτες»... 
Διαβάστε περισσότερα: http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&ct=6&artid=359596&dt=09/10/2010#ixzz11qE3k6Pz

ΚΑΡΑΚΟΥΣΗΣ - H κρίση των μέσων ενημέρωσης προϋπήρχε εδώ και πολλά χρόνια

Κουβέντες του σιναφιού 

ΑΝΤΩΝΗΣ ΚΑΡΑΚΟΥΣΗΣ | Πέμπτη 30 Σεπτεμβρίου 2010

Για το δημοσιογραφικό σινάφι η κρίση ήταν μέχρι πρότινος υπόθεση μακρινή και αόριστη.
Οι περισσότεροι των συναδέλφων πίστευαν- και ίσως πιστεύουν ακόμη ότι η οικονομική κρίση δεν τους αφορά, ότι είναι υπόθεση των άλλων, της κυβέρνησης, του Παπανδρέου, των τραπεζών, γενικώς της οικονομίας και πάντως όχι των εφημερίδων, των τηλεοράσεων, των ραδιοφώνων και γενικώς των εντύπων.

Eίχαν την ψευδαίσθηση ότι τα μέσα ενημέρωσης είναι άτρωτα, προστατευμένα από τις πολλές εξουσίες που υποτίθεται ότι υπηρετούν, ότι ακόμη και στη χειρότερη περίπτωση θα βρεθούν λύσεις ή αυτόκλητοι σωτήρες, ικανοί να προσφέρουν κεφάλαια, να συντηρήσουν ή και να αγοράσουν τα υποτιθέμενα κέντρα ισχύος και επιρροής.

Δεν περνούσε καν από το μυαλό των περισσοτέρων ότι η κρίση των μέσων ενημέρωσης προϋπήρχε, ότι εδώ και πολλά χρόνια, τουλάχιστον την τελευταία δεκαετία, τρώνε στην κυριολεξία τις σάρκες τους, ότι ζουν και εξαρτώνται από τον δανεισμό, από την κρατική διαφήμιση και από συμφωνίες και συναλλαγές ετεροβαρείς, που μόνο το αγαθό της ενημέρωσης δεν ανύψωναν.

Η ενσκήψασα οικονομική κρίση δεν έκαμε τίποτε άλλο παρά να αποκαλύψει το μέγεθος της προϋπάρχουσας στα μέσα ενημέρωσης.

Με την οικονομία σε ύφεση, τα εισοδήματα κουτσουρεμένα, τις επιχειρήσεις κλονισμένες, το κράτος χωρίς λεφτά και τις τράπεζες χωρίς ρευστότητα, το διαρθρωτικό πρόβλημα των μέσων ενημέρωσης δεν μπορούσε παρά να αναδειχθεί στον μέγιστο βαθμό.

Με τις διαφημίσεις στο μισό, τις κυκλοφορίες φθίνουσες και τα νέα ενημερωτικά τεχνολογικά αγαθά να αφαιρούν συνεχώς μερίδια από τις παραδοσιακές εκδοτικές επιχειρήσεις, η κρίση στον Τύπο πήρε σε ελάχιστο χρόνο διαστάσεις αποκάλυψης.

Οι ζημιές εκτινάχθηκαν τον τελευταίο χρόνο στα ύψη. Ακόμη και οι πιο καλά προικοδοτημένες με παράλληλα έσοδα εκδοτικές επιχειρήσεις είναι σήμερα ζημιογόνες, ο κλάδος ολόκληρος αντιμετωπίζει κρίση πρωτοφανή, η οποία απειλεί να τινάξει στον αέρα τους πάντες και τα πάντα.

Το αδιέξοδο είναι προφανές, αλλά η διέξοδος μόνο προφανής δεν είναι. Οι επιχειρήσεις της ενημέρωσης δεν θα βρουν τον δρόμο της ανασυγκρότησης και της αναγέννησης χωρίς κόπους και θυσίες. Οσοι ευαγγελίζονται εύκολες λύσεις, αν δεν ψεύδονται, αυταπατώνται.

Και όσοι επιλέγουν την τυφλή σύγκρουση δείχνουν απλώς ότι δεν έχουν αίσθηση των συνθηκών.

H βιομηχανία της ενημέρωσης αναγκαστικά θα εισέλθει σε φάση αναδιάρθρωσης. Χωρίς βαθιά και ολοκληρωμένη αλλαγή, ικανή να την καταστήσει και πάλι ανεξάρτητη και οικονομικά βιώσιμη, δεν θα έχει καμία τύχη. Θα ισοπεδωθεί υπό το βάρος των χρεών και των ραγδαίων τεχνολογικών αλλαγών...

akarakousis@dolnet.gr